Zaključci sa Okruglog stola „Reproduktivno zdravlje – uslov opstanka“, 8. oktobar 2013.
10.10.2013.
U okviru programa obilježavanja dvadeset godina postojanja Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske, 8. oktobra 2013. godine održan je Okrugli sto „Reproduktivno zdravlje – uslov opstanka“. Okrugli sto je organizovao Odbor za reproduktivno zdravlje i demografiju Odjeljenja medicinskih nauka.
Predavanja su održali ugledni profesori iz Srbije i Republike Srpske. U radu su učestvovali akademik Rajko Kuzmanović, predsjednik ANURS-a, Nada Tešanović, ministar porodice omladine i sporta, dr Goran Mutabdžija, ministar prosvjete i kulture, Nada Grahovac, Ombudsman za djecu, akademici, ljekari, demografi, socijalni radnici i mnogi drugi koji se bave ovom problematikom.
Poslije predavanja i rasprave, zaključeno je sljedeće:
Iz analize prirodnih determinanti demografskog razvoja za posljednjih petnaest godina, evidentno je da je na prostoru Republike Srpske već duže vrijeme na djelu demografska recesija koju iniciraju smanjene stope fertiliteta, pa je u skladu s tim potrebno aktivnije djelovati na primjeni pronatalitetnih mjera i aktivnostima promocije reproduktivnog zdravlja:
1. Pojačati populacionu edukaciju na svim nivoima obrazovnog sistema Republike Srpske (osnovno, srednje i visoko obrazovanje) kroz uvođenje nastavnih predmeta koji tretiraju problematiku planiranja porodice, zaštite reproduktivnog zdravlja i populacione politike.
2. Osnovati zavod za planiranje porodice i populacionu politiku Republike Srpske, koji bi kroz nekoliko centara (za reproduktivno zdravlje, populacionu dinamiku, planiranje porodice i populacionu politiku) istraživao uzroke i posljedice, pratio rezultate i iskustva kod sličnih populacija u svijetu, donosio strategiju demografskog razvoja i predlagao mjere i aktivnosti na realizaciji programa populacione politike.
3. Povećati broj plaćenih procedura za vantjelesnu oplodnju na tri procedure, od kojih bi dvije procedure bile finansirane od strane Fonda zdravstvenog osiguranja, a jedna od strane jedinica lokalne samouprave, što bi u velikoj mjeri povećalo mogućnosti da dođe do rođenja većeg broja željene djece.
4. U svrhu promocije i zaštite reproduktivnog zdravlja inicirati otvaranje centara za srednjoškolsku i studentsku populaciju u kampusima univerzitetâ u Banjoj Luci i Istočnom Sarajevu.
5. Intenzivirati aktivnosti na sistematizaciji postojećih mjera populacione politike i usmjeriti ih prvenstveno u pronatalitetne svrhe, u skladu sa društvenim ciljevima i raspoloživim sredstvima relevantne institucije, a primarno bi Vlada Republike Srpske, trebalo da postojeće mjere socijalne i populacione politike razdvoji, kako u mjerama, tako i u sistemu. To bi se najbolje postiglo izradom strategije demografskog razvoja Republike Srpske, koja bi trebalo da uzme u obzir broj djece koji je potreban za zamjenu generacija na našem prostoru, a za to je neophodan popis stanovništva koji je u toku.
Predavanja su održali ugledni profesori iz Srbije i Republike Srpske. U radu su učestvovali akademik Rajko Kuzmanović, predsjednik ANURS-a, Nada Tešanović, ministar porodice omladine i sporta, dr Goran Mutabdžija, ministar prosvjete i kulture, Nada Grahovac, Ombudsman za djecu, akademici, ljekari, demografi, socijalni radnici i mnogi drugi koji se bave ovom problematikom.
Poslije predavanja i rasprave, zaključeno je sljedeće:
Iz analize prirodnih determinanti demografskog razvoja za posljednjih petnaest godina, evidentno je da je na prostoru Republike Srpske već duže vrijeme na djelu demografska recesija koju iniciraju smanjene stope fertiliteta, pa je u skladu s tim potrebno aktivnije djelovati na primjeni pronatalitetnih mjera i aktivnostima promocije reproduktivnog zdravlja:
1. Pojačati populacionu edukaciju na svim nivoima obrazovnog sistema Republike Srpske (osnovno, srednje i visoko obrazovanje) kroz uvođenje nastavnih predmeta koji tretiraju problematiku planiranja porodice, zaštite reproduktivnog zdravlja i populacione politike.
2. Osnovati zavod za planiranje porodice i populacionu politiku Republike Srpske, koji bi kroz nekoliko centara (za reproduktivno zdravlje, populacionu dinamiku, planiranje porodice i populacionu politiku) istraživao uzroke i posljedice, pratio rezultate i iskustva kod sličnih populacija u svijetu, donosio strategiju demografskog razvoja i predlagao mjere i aktivnosti na realizaciji programa populacione politike.
3. Povećati broj plaćenih procedura za vantjelesnu oplodnju na tri procedure, od kojih bi dvije procedure bile finansirane od strane Fonda zdravstvenog osiguranja, a jedna od strane jedinica lokalne samouprave, što bi u velikoj mjeri povećalo mogućnosti da dođe do rođenja većeg broja željene djece.
4. U svrhu promocije i zaštite reproduktivnog zdravlja inicirati otvaranje centara za srednjoškolsku i studentsku populaciju u kampusima univerzitetâ u Banjoj Luci i Istočnom Sarajevu.
5. Intenzivirati aktivnosti na sistematizaciji postojećih mjera populacione politike i usmjeriti ih prvenstveno u pronatalitetne svrhe, u skladu sa društvenim ciljevima i raspoloživim sredstvima relevantne institucije, a primarno bi Vlada Republike Srpske, trebalo da postojeće mjere socijalne i populacione politike razdvoji, kako u mjerama, tako i u sistemu. To bi se najbolje postiglo izradom strategije demografskog razvoja Republike Srpske, koja bi trebalo da uzme u obzir broj djece koji je potreban za zamjenu generacija na našem prostoru, a za to je neophodan popis stanovništva koji je u toku.